نوشته مارینا کونتارا، از وب‌سایت دیدگاه بین‌المللی[۱]
۲۴ مارس ۲۰۲۲
برگردان: رضا سپهر
شکی در این نبود که در ارتباط با جنگ اوکراین، دولت و هیئت حاکمه بلژیک در اردوگاه هم‌پیمانان اروپایی و ناتو جای خواهد گرفت. مقامات دولتی بلژیک، مجزا از حمایت صددرصد از سیاست‌های متحدین اروپایی خود، کارزاری در رابطه با پناهندگان اوکراینی را نیز آغاز کرده است؛ تا آن جا که خانواده سلطنتی اعلام کرد تعداد سه واحد مسکونی از املاک خانواده سلطنتی برای استفاده پناهندگان اوکراینی در اختیار آنان قرار خواهد گرفت. چندین شهرداری نیز طی درخواستی عمومی از شهروندان خود تقاضا کرده‌اند که به هر وسیله ممکن به کمک پناهندگان و آنانی که هنوز در اوکراین گرفتار مانده‌اند، بشتابند. این کمکها شامل جمع‌آوری لباس و خوراک و اسکان دادن پناهندگان بود. هفته گذشته سه کانال تلویزیونی فلاندری‌زبان در یک برنامه زنده موفق شدند که مبلغ چشم‌گیر ۱۷.۷ میلیون یورو اعانه مردمی جمع‌آوری کنند. این مبلغ به سازمان‌های غیردولتی که در رابطه با پناهندگان و قربانیان جنگی اوکراین فعالیت می‌کنند، پرداخت خواهد شد.
تغییر شگفت‌آور نگرش مقامات دولتی بلژیک نسبت به پناهندگان، در مقایسه با رویکرد گذشته آنان در قبال موج پناهندگان ۶/ ۲۰۱۵ باعث حیرت خارق‌العاده‌ای می‌شود. در آن زمان شهروندان و سازمان‌های غیردولتی خود ابتکار عمل را به دست گرفتند و حمایت‌های عملی برای صدها پناهنده‌ای که به بلژیک آمده بود، فراهم آوردند؛ در آن زمان هیچ گونه ابتکار عمل یا کمک عملی از سوی مقامات دولتی صورت نگرفت، بلکه برعکس پلیس به طرز وحشیانه‌ای به یکی از مراکز خودجوش همبستگی در بروکسل حمله‌ور شد و مرکز را چند هفته پس از بازگشایی آن، به زور تخلیه کرد. و برخورد وسایل ارتباط جمعی متعارف نیز به این مسئله کاملا متفاوت بود.
افزایش احساسات ضد روسی
هم‌زمان با این اتفاقات، متاسفانه ما شاهد افزایش نگران‌کننده احساسات روس ستیزی نیز هستیم. النا بورینینا یک معلم ۳۷ ساله آموزش آوازهای کلاسیک است. او یک بلژیکی روس‌تبار است. وی از سن ۱۰ سالگی در شهر والنیا، محلی که مادرش بدان جا مهاجرت کرد، پرورش یافته و تحصیل کرده است. النا در مصاحبه اخیرش با شبکه تلویزیونی RTL INFO[2] به نقد برخوردهای خشن مردم با شهروندان روسی منطقه خودش و یا حتی کسانی که نام‌های روسی دارند و یا به این زبان صحبت می‌کنند، پرداخته است:
“هر روز تعداد بیشتری از اطرافیان من از صحبت کردن به زبان روسی در خیابان‌ها وحشت‌زده هستند”
بنا به گفته وی زبان روسی، زبان رسمی چهار کشور و زبان به رسمیت شناخته شده اقلیت‌های روس‌زبان در نه کشور دیگر است؛ بنابراین غیرمنظره نیست اگر فردی که به زبان روسی صحبت می‌کند یا نام خانوادگی روسی دارد اهل مولداوی، قزاقستان و یا حتی اوکراین باشد. او در این مصاحبه درباره چند نوع مختلف خشونت صحبت کرد: پیام‌های خشونت‌بار در اینستگرام، حملات لفظی در خیابان، تخریب ماشین‌ها یا نمای ساختمان متعلق به روس‌ها, عملی که تنها به علت داشتن یک نام روسی بر پلاک زنگ و یا دارنده حساب اینستگرام اتفاق می‌افتد.
النا بورینینا همچنین نگرانی خود را در رابطه با بایکوت فرهنگی هنرهای روسی[۳] اعلام نمود. بنا به گفته وی:
“چرا مردم از روس‌هایی که هیچ‌گاه خواهان چنین اتفاقاتی نبوده‌اند، روی برمی‌گردانند؟ امروز روس‌ها در خط مقدم حمله قرار گرفته‌اند. در بلژیک روس‌ها و اوکراینی‌ها هنوز ارتباط دوستانه‌ای دارند. ما از یک دیگر پشتیبانی می‌کنیم. ما در حال حاضر دوستانی داریم که در گذر از دورانی به شدت تراژیک هستند، بستگان آنان در اوکراین گرفتار شده‌اند.”
تبلیغات در مدارس ابتدایی
مادری از منطقه والونیا (قسمت فرانسوی‌زبان بلژیک) در گفت‌گویی با من گزارش داد که فرزند هفت‌ساله‌اش در چند روزه اخیر از شدت کابوس‌های شبانه قادر به خوابیدن نیست. او علت این امر را تماشای فیلم‌های بمباران اوکراین می‌دانست که به شاگردان کلاس دوم دبستان نشان داده شده بود. چند روز بعد شاگردان دست به بایکوت یکی از محصلین که مادر او روسی‌ست زدند. همه از بازی با او امتناع کردند.
جدا از جنبه‌های مسئله‌آفرینی روش‌های آموزشی این آموزگار (حتی اگر آن را در حد متوسط ارزیابی کنیم) یک مرکز آموزشی مانند مدرسه هنر، محلی‌ست که براساس اصول پایه‌ای همبستگی، برادری، تحمل، فراگیری و پذیرش همگان شکل گرفته است. دیوانه‌کننده است ببینیم نژادپرستی و نظرات نژادگرایانه در مدارس ابتدایی نه تنها تحمل می‌شود، بلکه تبلیغ نیز می‌گردد.
سیاست‌های نژادپرستانه مهاجرت
صحبت‌های فراوانی در رابطه با این که چگونه چند کشور اروپایی سر کیسه قوانین و مقررات پذیرش را در رابطه با پناهندگان اوکراینی شل کرده‌اند، در جریان است بر اساس یک دستورالعمل درون سازمانی[۴] درناحیه فلاندرز به همه شهروندان اوکراینی که اخیرا وارد شده‌اند، یا هم‌اکنون به شکل قانونی در این کشور اقامت دارند، اجازه اقامت ویژه و یا تمدید ویزا تعلق می‌گیرد، مراحل تحقق این امر نیز به شدت تسهیل شده است.علاوه بر همه اینها، اوکراینی های مقیم بلژیک از خطر تعقیب و یا اخراج از کشور تا سه ماه پس از انقضای مدت مقرر ویزا، مصون خواهند بود. این مقررات در مورد پناهنده‌های دیگر، حتی اگر از مناطق جنگ‌زده آمده باشند، صادق نیست.
البته این کاملا درست است که با اوکراینی های گریخته از این جنگ دهشتناک، که غریب به یقین، کلیه خانه و کاشانه خود را از دست داده‌اند به طریقی انسانی رفتار شود. آنان محق حمایت مالی و کمک‌های دولتی هستند. تمامی پناهندگان و مهاجران سزاوار برخوردی این چنین هستند. پناهندگان اوکراینی انسان‌هایی برتر و یا بهتر از پناه‌جویان سوری و افغانی نیستند، و این واقعیت که با دودسته اخیر به اشکال متفاوتی برخورد شد، خود نشانه بارز دورویی آشکار دولت‌های غربی‌ست.
درباره نژادپرستی کنونی نسبت به روس‌ها این حرکت بر اساس رنگ و یا مذهب نیست چرا که روس ها به همان اندازه سفید و مسیحی هستند که اوکراینی‌ها، اما آنان شاهد تخریب خودروهای خود هستند و پیام‌های تهدیدکننده دریافت می‌کنند. به نظر می‌رسد که دولت نه تنها در این مورد سیاست تحمل پیشه کرده است بلکه گسترش آن را نیز ترغیب می‌کند. دلیل امر را می توان در این واقعیت جستجو کرد که کشورهای اروپایی و ناتو در حال حاضر،اوکراین را به مثابه متحد سیاسی خود تلقی می‌کنند، متحد سودمندی که می‌توان به کمک آن روسیه و پوتین را به گوشه صفحه شطرنج سیاست راند. باری دیگر مردم هستند که به عنوان سرمایه این بازی سیاسی خرج می‌شوند. ما در واقع نمونه‌ای از این دست را پیش از این نیز در سال‌های ۱۷/۲۰۱۶ دیدیم. ترکیه پناهندگان را با استفاده از فشار به مرزهای یونان راند و شایعه به راه انداخت که به آنان اجازه داده شده تا به سفر خود به سمت اروپا ادامه دهند. اما چند هفته بعد، از حرکت آنان در مرزهای شمالی یونان ومقدونیه جلوگیری به عمل آمد و پناهندگان در مرز بین صربستان و مجارستان گرفتار شدند. سناریوی مشابهی که مجددا چند ماه بعد در مرز بین بلاروس و لهستان تکرار گردید.
این حقیقت که در حال حاضر با پناهندگان اوکراینی به شیوه‌ای انسانی برخورد می‌شود، هیچ‌گاه متضمن آن نیست که آنان در آینده زندگی بهتری در بلژیک و یا دیگرکشورهای اروپایی خواهند داشت.شکی نیست که به زودی، به مجرد آنکه تاریخ مصرف سیاسی آنان به پایان برسد، آنان نیز، بی‌توجه به کشوری که از آن آمده‌اند، مانند دیگر پناهندگان پیش از خود مورد استثمار قرار می‌گیرند و در فقر خواهند زیست. به زودی رنگ سفیدِ پوست و ایمانِ مسیحی آنان به فراموشی سپرده می‌شود، و آنان به ناچار درگیرتلاش برای یافتن یک شغل با درآمد مکفی و یک زندگی مناسب خواهند شد.
بازیهای سیاسی و راست افراطی
“تام وان گریکن”[۵] رئیس حزب بدنام “ولامز بلانگ”[۶] درمصاحبه‌ای با رادیو فلیمیش اظهار داشت که اگر تقاضای پناه‌جویان دیگر معلق بماند پناهندگان اوکراینی خوش آمده‌اند، چرا که امکانات مالی و اسکان به حد لازم وجود ندارد.[۷] حزب راست افراطی همچنین اعلام کرد که در صدد طرح استیضاح از سه وزیر فدرال به علت نقض معاهده دوبلین در مورد پناهندگان اوکراینی می‌باشد[۸]. البته وزیر مربوطه پاسخ داد که علی‌رغم ویژگی وضعیت پناهندگان اوکراینی، قانونا نمی‌توان درخواست پناه‌جویان دیگر را معلق گذاشت.
ولاس بلانگ همچنین به اطلاع عموم رساند که مترصد حمایت از درخواست لهستان، مجارستان و سلوواکیا برای دریافت کمک اضطراری از صندوق مالی اروپا به منظور پاسخ به بحران پناهندگان می‌باشد. ولاس بلانگزنیز همانند همه حکومت‌ها و نیروهای متشکل سیاسی مزورانه و دورویانه عمل می‌کند: آنان هرگز در قبال پناهندگان سوری و یا دیگر آنانی که از مناطق جنگی گریخته بودند، چنین مواضعی اتخاذ نکردند. برعکس، در رابطه با پناهندگان دیگر همیشه اعلام کرده‌اند که برای آنان جایی در اروپا وجود ندارد و باید به همان کشوری که از آن آمده‌اند بازگردند.
بنابراین، یک بار دیگر مسئله پناهندگان ملعبه دست بازی‌ها و رقابت‌های سیاسی شده است. این را نیز نباید فراموش کرد که ولادیمیر پوتین همدری خود را با فیلیپ دوینتر، یکی از اعضای رهبری ولاس بلانگز اعلام کرده و روابط وی با دیگر رهبران راست افراطی اروپا برهمگان آشکار است[۹].
آن چه مسلم است نه افراطی‌های راست و نه وزرای حکومت، هیچ‌یک وقعی به تراژدی پناهندگان نگذاشته و ذره‌ای اهمیت برای مصائب بلژیکی‌ها یا دیگر شهروندان اروپا قائل نیستند.
دولت‌های اروپایی و ناتو در قبال همه جنگ‌ها و بحران‌های خاورمیانه، آسیا و اروپا مسئولیت‌های سنگینی بر دوش دارند. آنان نیز به نوبه خود در جریان جنگ اوکراین مسئول هستند. ما شاهد سرریز بودجه‌های عظیم نظامی به اوکراین به عنوان حمایت از این کشور و حل بحران پناهندگان هستیم، بحرانی که خود زائیده جنگ‌افروزی‌ست، و این درست در زمانی اتفاق می‌افتد که مدتی نه چندان پیش، به ما گفته بودند که بودجه کافی برای حمایت از خدمات بهداشت عمومی یا کمک به پناهندگان کشورهای دیگر وجود ندارد. هم‌زمان با همه اینها، روس‌ها و روس‌زبان‌ها هدف حمله قرار گرفته‌اند، علی‌رغم آن که آنان جزو اولین دسته قربانیان دولت اقتدارگرای پوتین بوده و اغلب در صف مخالفین وی قرار دارند.
منافع مردم در وحدت، یک‌پارچگی و همدلی نهفته است. جدایی‌ها و تبیعضات تنها در خدمت منافع طبقات حاکم است. ما دوشادوش اوکراینی‌ها، پناهندگان، ستم‌دیدگان روسی و تمام قربانیان گریخته از جنگ و فقر؛ جدای از منشا و ملیت آنان قرار گرفته‌ایم. ما ندای تشکیل جبهه‌ای متحد بر اساس نگرش‌های جهانی پرولتاریا در نبرد با امپریالیسم جنگ‌افروز را سر می‌دهیم.
[۱] https://www.internationaliststandpoint.org/increasing-russophobia-and-political-games-with-the-refugees-in-belgium/
[۲] https://www.rtl.be/info/magazine/c-est-pas-tous-les-jours-dimanche/-pourquoi-le-peuple-belge-se-retourne-contre-le-peuple-russe-elena-russe-et-wallonne-denonce-des-actes-de-haine-1363219.aspx
[۳] https://www.internationaliststandpoint.org/russian-artists-take-an-anti-war-stance-while-western-democrats-are-banning-russian-art/
[۴] https://commyounity.be/2022/03/07/ukrainian-nationals-travel-to-and-residence-in-belgium/
[۵] Tom Van Grieken
[۶]Vlass Belang : حزب ناسیونالیست راست‌گرای افراطی در منطقه فلمیش در نزدیکی بروکسل
[۷] https://www.brusselstimes.com/210822/only-receiving-ukrainian-refugees-is-illegal-says-migration-minister
[۸] https://www.rtbf.be/article/accueil-des-refugies-le-vlaams-belang-introduira-une-plainte-contre-trois-ministres-jeudi-9132710
[۹] https://www.internationaliststandpoint.org/the-relations-of-the-azov-%ce%b2attalion-with-the-west-and-putins-anti-fascism/
