Internationalist Standpoint (Internationalistisch Standpunt) is een website van revolutionaire socialisten uit een aantal landen op alle continenten. Het initiatief werd genomen door een aantal secties die de ISA in de eerste helft van 2021 verlieten: Xekinima, uit Griekenland, NEDA uit Cyprus, SOSYALIST ALTERNATIF uit Turkije, Socialist Action uit Australië en International Socialist Forward uit Taiwan, samen met individuele kameraden uit België, Groot-Brittannië en de Spaanse Staat. In het proces van een reeks discussies, voegden deIraanse revolutionaire marxistische tendens (Iranian Revolutionary Marxists’ Tendency), de revolutionaire marxistische tendens van Afghanistan ( Afghaniastans’s Revolutionary Marxists’ Tendency) en de revolutionaire socialistische beweging – Nigeria (Revolutionary Socialist Movement-Nigeria) zich bij de ex-secties en groepen van de ISA. We zijn in een proces van gesprekken met andere organisaties of groepen in andere landen – in Europa, Noord-Amerika en Latijns-Amerika – met als doel een fusie of een samenwerking.
Internationalist Standpoint (Internationalistisch Standpunt) is gebaseerd op een gemeenschappelijk begrip van de objectieve situatie van de diepe crisis van het kapitalistische systeem, en streeft gemeenschappelijke strategische doelen na, met betrekking tot de strijd voor een socialistische maatschappij, gebaseerd op arbeidersdemocratie, publiek eigendom van de productiemiddelen, een planeconomie, vrijheid en een meerpartijenstelsel. Wij zijn verenigd in de strijd voor de opbouw van revolutionaire massapartijen, als de noodzakelijke instrumenten om sociale verandering tot stand te brengen. Wij beschouwen het ontbreken van dergelijke revolutionaire massapartijen als het grootste obstakel op de weg naar een revolutionaire hervorming van de samenleving.
De reden waarom dergelijke revolutionaire formaties nog geen massale of semi-massale steun hebben verworven (met als enige opmerkelijke uitzondering die van Argentinië in de loop van het laatste decennium), is niet alleen te wijten aan objectieve factoren, maar ook aan subjectieve. Wij zullen deze in de loop van deze verklaring en in toekomstige documenten verder uitwerken.
Wij strijden voor het samenbrengen van revolutionaire krachten. En wij geloven niet dat unanimiteit een voorwaarde moet zijn voor zo’n convergentie. Integendeel, wij geloven dat unanimiteit onmogelijk is – dat is altijd al zo geweest en het is in ons tijdperk zelfs nog meer het geval. De convergentie van revolutionaire krachten kan dus alleen plaatsvinden op basis van de aanvaarding van het bestaan van verschillen, binnen het kader van gemeenschappelijk gedeelde revolutionaire grondbeginselen en het recht om deze openlijk te uiten, in de context van een democratische en open discussie tussen organisaties en de strijdende massa’s. Dit soort democratisch intern regime bestaat in de meeste van de huidige antikapitalistische linkse formaties niet en dit is, naar onze mening, een van hun cruciale handicaps. Wij willen strijden om dit te verhelpen, als een noodzakelijke voorwaarde voor de opbouw van revolutionaire socialistische massaorganisaties op internationale schaal. Een juiste politieke benadering, een juiste verhouding tot de massabewegingen en het bewustzijn ervan en een gezond intern democratisch regime zijn naar onze mening dialectisch met elkaar verweven en van even cruciaal belang.
Kapitalistische crisis in gang gezet door de pandemie
Het kapitalistische systeem bevindt zich in een zeer diepe crisis. Deze is in gang gezet door de Covid-pandemie, maar de voorwaarden voor de crisis waren er op zichzelf al vóór de pandemie.
De pandemie dwong de heersende klassen om wereldwijd, met name in de loop van 2020, en vooral in de rijke landen, ongekende hoeveelheden cash in het systeem te pompen om het voor instorting te behoeden. Deze massale liquiditeit had wel tot gevolg dat het kapitalisme werd gered van een onmiddellijke economische catastrofe, maar het voegde enorm veel toe aan de tegenstellingen die al bestonden: begrotingstekorten en publieke en private schulden hebben een ongekend niveau bereikt. Een nieuw aantal zeepbellen is ontstaan (aandelenbeurzen, vastgoed, cryptomunten, enz.) en de inflatie is na decennia weer opgedoken.
De heersende klassen wereldwijd balanceren op een koord – zij moeten maatregelen nemen om tekorten, schulden en inflatie terug te dringen om competitiever te zijn op de internationale markten, maar zodra zij deze richting inslaan, lopen zij het risico het systeem weer in een ernstige recessie te duwen.
Het is duidelijk dat de organische tegenstrijdigheden van het kapitalistische systeem die de basis hebben gelegd voor de Grote Recessie van 2008-9 steeds aanwezig bleven en in de economische crises van 2020, opnieuw tevoorschijn kwamen. De arbeidersklasse en de armen, internationaal, zullen opnieuw moeten opdraaien voor de crisissen van het systeem.
De pandemie – De misdaad van het kapitalisme tegen de mensheid
De pandemie heeft het reactionaire, dodelijke karakter van het kapitalistische systeem blootgelegd. Het aantal doden nadert op het moment van schrijven het duizelingwekkende aantal van 5,5 miljoen – meer dan 800.000 in de VS, meer dan 600.000 in Brazilië, bijna een half miljoen in India! En toch had de pandemie onder controle kunnen worden gehouden als van meet af aan de noodzakelijke maatregelen waren genomen. De Chinese dictators van de zogenaamde Communistische Partij hebben de waarheid en de feiten rond het virus verborgen gehouden en vervolgens hebben de kapitalistische economieën van het Westen te laat maatregelen genomen, omdat zij hun economieën draaiende wilden houden om geen terrein te verliezen in de mondiale concurrentiestrijd. De nationale gezondheidsstelsels bleken door decennia van verwaarlozing, privatiseringen en sabotage door neoliberaal beleid totaal niet opgewassen tegen de pandemie – en zelfs na het uitbreken van de pandemie werden er geen echte maatregelen genomen om deze te versterken.
De heersende klasse probeert alles toe te schrijven aan de “verantwoordelijkheid van het individu” om zich te laten vaccineren en de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen, maar het is een feit dat meer dan 90% van de bevolking van de zogenaamde ontwikkelingslanden nog steeds niet gevaccineerd is (volgens de universiteit van Oxford waren medio december minder dan 4 op de 100 mensen volledig gevaccineerd tegen Covid-19). Wat men ook doet, er kan dus geen einde worden gemaakt aan de pandemie, die de neiging heeft endemisch te worden als gevolg van de onvermijdelijke mutaties.
Een ander wraakroepend feit in verband met de pandemie is dat de vaccins in hoofdzaak met overheidsgeld zijn gefinancierd, maar dat de enorme winsten naar de grote farmaceutische multinationals gaan, die samen met de kapitalistische regeringen weigeren de octrooien op de vaccins op te heffen en arme landen toe te staan deze te ontwikkelen. Big Pharma en de gezondheidssector in het algemeen moeten uit de handen van de particuliere sector worden genomen en worden genationaliseerd onder controle en beheer van de maatschappij en de arbeidersklasse; dat is de enige manier om ze in dienst van de mensheid te stellen.
Milieu
Het milieu is een andere grote kwestie die het reactionaire karakter van het kapitalistische systeem aantoont. Het leven op aarde van duizenden soorten en de menselijke beschaving zoals wij die kennen, worden bedreigd. Al tientallen jaren waarschuwen milieuwetenschappers en -bewegingen voor de gevolgen van de uitstoot van broeikasgassen, kunststoffen, enz. Kapitalistische regeringen hebben niets gedaan of doen te weinig en te laat. De kapitalistische concurrentie om de winst en de wereldheerschappij weerhoudt regeringen ervan om op het juiste moment en op een georganiseerde en geplande manier de nodige investeringen te doen in hernieuwbare energiebronnen ter vervanging van fossiele brandstoffen. De COP 26-bijeenkomst, die van 31 oktober tot 12 november in Glasgow (VK) plaatsvond, is er totaal niet in geslaagd serieuze maatregelen te nemen om de klimaatcrisis aan te pakken. Opnieuw proberen de kapitalisten iedereen individueel verantwoordelijk te maken voor deze crisis. Maar het is een feit (zoals blijkt uit de World Inequality Database en andere bronnen) dat de rijkste 10% van de planeet 50% van de CO2 produceert die in de atmosfeer wordt uitgestoten, terwijl de onderste 50% slechts 12% van de CO2-uitstoot veroorzaakt. De nationalisatie van de energiesector, onder arbeidersbeheer en democratische controle van de maatschappij, is een absoluut noodzakelijke voorwaarde voor de omschakeling naar hernieuwbare energiebronnen op een geplande en georganiseerde manier, om geen energiecrisissen te veroorzaken zoals die welke we nu meemaken (met enorme prijsstijgingen van elektriciteit, aardgas en olie).
Kortom, het kapitalistische systeem geeft eens te meer blijk van zijn historisch uitgeleefd en reactionaire karakter, veroorzaakt onnoemelijk menselijk leed en economische catastrofes en laat de arbeidersklasse daarvoor opdraaien, terwijl het leven en de beschaving op onze planeet in gevaar worden gebracht.
Massale strijd en opstanden
De arbeidersklasse en de volksmassa’s hebben keer op keer hun wil tot strijd getoond. 2019 was een jaar van uitzonderlijke strijd, opstanden en revolutionaire omwentelingen, en overtrof op het vlak van aantallen, waarschijnlijk 1968, het jaar dat een keerpunt was in de geschiedenis van na de Tweede Wereldoorlog. De pandemie fungeerde als een onderbreking in dit proces, maar desondanks vonden er in de loop van 2020 en 2021 zeer belangrijke gevechten plaats.
Het is duidelijk dat de massa’s de wil hebben om te strijden, en alle onvermijdelijke offers brengen in hun strijd voor een menswaardig bestaan.
Terwijl we in de “ontwikkelingslanden” massabewegingen en opstanden hadden, vaak met een revolutionair karakter (zoals in Chili, Ecuador, Libanon, Myanmar enz.), hadden we in de “ontwikkelde”, industriële landen zeer belangrijke bewegingen, met de deelname van miljoenen, tegen de klimaatcrisis, tegen de onderdrukking van vrouwen en lgbtq+ mensen, tegen racisme (de BLM-beweging in de VS en op wereldvlak), extreemrechts en neofascisme (vooral in Europa). Deze bewegingen worden aangevoerd door de jeugd.
Al deze zaken zijn zeer belangrijke elementen van een heropleving van het bewustzijn op een internationale schaal, na de zeer ernstige terugvallen die we in de loop van de voorbije decennia hebben gekend, van de overheersing van het rechtse neoliberale beleid, de opkomst van rechts-populistische en extreemrechtse partijen en de capitulatie van de partijen die de electorale steun van de arbeidersklasse hebben tegen de neoliberale agenda.
Het probleem van het leiderschap
Strijd zoals hierboven beschreven, hoe massaal, zelfopofferend en heroïsch ook, kan niet overwinnen zonder politieke en organisatorische leiding van de organisaties van de werkende massa’s en de armen. Maar aan een dergelijke leiding ontbreekt het nu juist. Er zijn geen massale arbeiderspartijen die bereid zijn om consequent te strijden voor de rechten van de arbeidersklasse en de armere delen van de samenleving.
De oude arbeiderspartijen (sociaaldemocratisch, socialistisch, arbeiderspartij of communistische partij) hebben allemaal gecapituleerd voor de heersende kapitalistische klasse, vooral na de ineenstorting van de Sovjet-Unie. De nieuwere linkse formaties, ontstaan in de laatste 2 tot 3 decennia, hebben ernstige beperkingen vertoond, als ze al niet cynisch uitverkocht werden, zoals SYRIZA in Griekenland. Het grootste probleem waar de werkende massa’s vandaag de dag internationaal voor staan is het gebrek aan organisatie en leiderschap – de crisis van het systeem wordt weerspiegeld in een crisis van de politieke en syndicale organisaties van de arbeidersklasse.
De Trotskisten in crisis
Aan trotskistische zijde, waar men ideologisch en politiek in een goede positie verkeert om antwoorden en perspectieven te bieden in de huidige conjunctuur, heerst er ook een diepe crisis. De ondergetekenden komen uit crisissen in de internationale groeperingen waartoe zij behoorden. Wij zijn ook benaderd door afgesplitste groepen die uit crisissen van andere internationale groeperingen zijn voortgekomen. Wij zijn tot vergelijkbare conclusies gekomen over de wortels van de crisis in trotskistische organisaties.
Wij zijn van mening dat er in de meeste trotskistische organisaties geen sprake is van een juist en evenwichtig begrip van perspectieven. Men probeert de perspectieven te simplificeren en te optimistisch te zijn, door alleen het potentieel te zien en niet de complicaties in de objectieve situatie. De herhaalde vergissing om de revolutie “om de hoek” te zien, kenmerkte veel van de trotskistische organisaties in het verleden en duurt tot op de dag van vandaag voort. Bij andere gelegenheden werden trotskistische organisaties tot pessimistische conclusies gebracht, en uiteindelijk capituleerden zij voor de druk van reformisme en opportunisme.
Wij denken dat er niet voldoende begrip is van de stemming en het bewustzijn van de werkende massa’s, en als gevolg daarvan eindigt het overgangsprogramma voor veel trotskistische organisaties in “revolutionaire kreten” die hen isoleren van de klasse die zij willen dienen.
Wij zijn ervan overtuigd dat er in de meeste trotskistische organisaties geen juist begrip is van hoe de toekomstige revolutionaire Internationale van de massa kan worden opgebouwd. Het idee dat sommige “messiassen” de Lenins en Trotski’s van vandaag zullen zijn, komt helaas veel voor. In verband hiermee bestaat er een afstand tussen zelfbenoemde leiders en de arbeidersklasse zelf. Veel “leiders” van dergelijke organisaties hebben geen organische banden met de arbeidersklasse, maar denken dat zij haar als intellectuelen kunnen leiden.
Daarom denken wij dat een proces van bijeenbrengen van verschillende revolutionaire groepen en stromingen, die onvermijdelijk hun verschillende kenmerken en “denkscholen” zullen behouden, de enige manier is om een revolutionaire Internationale van de massa op te bouwen.
Last but not least is er een duidelijk probleem met het interne regime van de meeste trotskistische organisaties, duidelijk beïnvloed door het stalinisme en aangetast door hun isolement ten opzichte van de massa van de arbeidersklasse. Verschillende meningen worden niet gerespecteerd zoals het hoort, andere ideeën worden vijandig bejegend en worden in de meeste bestaande organisaties verdrongen. Zelfs waar “fracties”, “tendensen” en “groeperingen” formeel zijn toegestaan, is de interne cultuur van dien aard dat zij niet mogen blijven bestaan.
Onze historisch-revolutionaire plicht
Wij hebben de plicht de strijd tegen het kapitalistische systeem voort te zetten, voor een revolutionaire Internationale van de massa en voor de socialistische omvorming van de maatschappij. Het is duidelijk dat de vorming van zo’n Internationale nu niet mogelijk is, maar het is ook duidelijk dat dit de enige weg vooruit is.
Wij zullen onze onderlinge besprekingen voortzetten met het doel alle bovengenoemde kwesties diepgaand te bespreken en tot een zo goed mogelijk begrip te komen.
Wij zullen de samenwerking en de gemeenschappelijke initiatieven met andere krachten voortzetten en hen uitnodigen zich bij deze zelfde inspanning aan te sluiten.
Internationalist Standpoint (Internationalistisch Standpunt) zal een website zijn die een specifieke aanpak zal voorstellen, en concrete standpunten zal innemen over de verschillende politieke kwesties die aan de orde komen, maar die tegelijkertijd open zal staan voor verschillende meningen, en zal uitnodigen tot discussie en debatten. Dit is de enige manier om te werk te gaan, zonder “messiassen” en met volledige democratische discussie en door brede deelname aan het besluitvormingsproces.
Een gezond intern democratisch regime is naar onze mening een absoluut noodzakelijke voorwaarde voor een correcte en evenwichtige politieke analyse, voor de ontwikkeling van theorie en van aspecten van het marxisme in het huidige tijdperk, voor een gezonde verhouding tot de massabewegingen en voor levendige en een goed uitgewerkt programma van overgangseisen, voor optimistische en energieke organisatorische krachten.
Wij hebben vertrouwen in onze ideeën van revolutionair marxisme en in het vermogen van de arbeidersklasse om de zaken in eigen handen te nemen en de basis te leggen voor een nieuwe maatschappij, een socialistische wereld, gebaseerd op vrijheid en democratie, die uitbuiting, onrechtvaardigheid en ongelijkheid afschaft, tegen de winsten van een heel kleine minderheid van de superrijken, in het belang van de grote meerderheid van de werkende massa’s.
